Eerste Leef en leer-conferentie goed bezocht

OBA-directeur Martin Berendse loodste als gastheer de bezoekers door de dag en Jan van den Oord, hoofd Educatie en Inburgering, maakte met plakband, nachtlamp en een meetlint duidelijk waar Leef en leer! om gaat: verbinden. De sprekers werden afgewisseld door AT5-filmpjes waarin lerende Amsterdammers de hoofdrol spelen. De filmpjes ontroerden en maakten de bezoekers aan het lachen. Taalcursist Brahim: 'Weet je welke woorden je het eerst in het Nederlands leert? Vieze woorden!' 

Share ware
De conferentie stond in het teken van elkaar ontmoeten, het uitwisselen van ideeën en het maken van plannen. Projectleider Leef en leer! Claudette Verpalen: 'Hoe meer partijen, hoe meer invalshoeken, hoe sterker we worden en de lerende Amsterdammer kunnen ondersteunen.' Laaggeletterdheid gaat niet alleen meer om het niet kunnen lezen of schrijven, zegt Verpalen, maar nu ook om het hebben van digitale vaardigheden omdat steeds meer diensten online worden aangeboden. Het doel van Leef en leer! is de doelgroep te helpen bij het vinden van het taal- en computeraanbod, en aan de andere kant de organisaties te helpen bij het vinden van de doelgroep en de beide partijen bij elkaar te laten aansluiten. Leef en leer! draait om het faciliteren van beide groepen via onder andere het bieden van overzicht, het aanbieden van lesmaterialen en didactische filmpjes op de Leef en leer-website. 'Leef en leer! is van iedereen en draait om share ware, het bundelen van de aanwezige kennis om gezamenlijk te kunnen delen. Wij willen het netwerk verder ontwikkelen. Zie het als een open uitnodiging. Blijf nieuwe plannen delen!'

Zoeklichtje, verband en meetlat
Jan van den Oord, hoofd Educatie en Inburgering brengt een zaklamp, verband en een meetlat mee als metafoor voor het doel van Leef en leer!. Met de vraag 'wil jij verbonden worden' toog hij zoekend met de zaklamp aan de zaal in. Op zoek naar verbinding en samenwerking. Als de vraag bevestigend is beantwoord, dan krijgt de bezoeker symbolisch een verband als teken van verbinding. De meetlat wordt gebruikt om het effect van de samenwerking te meten. Het komende jaar zal de effectiviteit van Leef en leer! de aandacht krijgen, zegt Van den Oord. 'De meerwaarde van het leren van taal moet terug te zien zijn in het maatschappelijke rendement. We hebben heel veel mensen gevonden, de kunst is nu om alleen hen toe te laten die het echt nodig hebben.'

De bieb als leerwerkplaats
Jos Debeij van de Koninklijke Bibliotheek neemt de bezoekers mee terug in de geschiedenis van de bibliotheek om te laten zien dat de bibliotheek altijd meer is geweest dan als een plek waar je alleen boeken kunt lenen. Sterker nog, de bibliotheek is dé werkplaats voor basisvaardigheden. Het boek is voor de bibliotheek altijd slechts een middel geweest om de burger de basisvaardigheden te kunnen leren waarmee ze deel kunnen nemen aan de maatschappij. De bibliotheek speelt een belangrijke rol in het proces van leven lang leren, betoogt Debeij. Op de vraag of de bezoekers zich in deze uitspraak kunnen vinden, antwoorden de meesten bevestigend, maar er zijn ook twijfelaars. De Bibliotheekwet 2014 onderschrijft echter de brede functie van de bibliotheek als plaats van ontmoeting, van bestrijding van laaggeletterdheid, van debat, van kunst en cultuur en als maatschappelijk hart van de samenleving. De ambities van de overheid om de laaggeletterdheid te verlagen en de bezuinigingen waar de bibliotheek mee te maken krijgt, vraagt dat organisaties hun krachten bundelen. Er ontstaan nieuwe verbindingen, nieuwe netwerken waarbij de uitdaging is: hoe verbind je 'grote schaal' en 'haarvaten' met elkaar?

Sociale media en apps als leermiddel
Leef en leer! zet Oefenen.nl in als online leeromgeving voor de lerende Amsterdammer. Ben Vaske, directeur van Stichting Expertisecentrum ETV.nl, geeft een toelichting op de mogelijkheden van Oefenen.nl. voor zowel de lerende als de begeleider. Oefenen.nl ontwikkelt zich voortdurend. Op Oefenen.nl staat bijvoorbeeld sinds kort de module 'Examen inburgering' wat gelijk meer bezoekers genereerde vertelt Vaske. Het gebruiken van apps zou een nuttige toevoeging zijn in het digitale onderwijs, maar dit vraagt een investering, stelt Vaske, zoals de gemeente Den Haag bijvoorbeeld doet. Hij brengt in dit verband ook nieuws: de gemeente Den Haag blijkt ook geïnteresseerd in het Leef en leer-concept.

'Laten we in Amsterdam kleine praktische stappen zetten om bijvoorbeeld sociale media in te zetten.' Vaske benadrukt: 'Online leren is geen vervanging voor leren zonder begeleiding, die blijft nodig. We moeten daarom een nieuwe vrijwilligersvijver aanboren.' Hij geeft gelijk aan waar die nieuwe vrijwilligers gevonden zouden kunnen worden: bij de 4.5 miljoen ouderen in Nederland.

Volhouden en genieten
Amsterdam kent vele organisaties die een taal- en/of computeraanbod hebben en bezig zijn met participatie. Een aantal organisaties dat binnen Leef en leer! samenwerkt, presenteerde zich in een 'pitch' zoals stichting Cleopatra, Eigenwijks, ABC Alliantie Oud-West, Akros, Post Oost, SIPI. Eigenwijks vertelt over de samenwerking binnen Leef en leer!: 'In het begin was dit best wel ingewikkeld. Het was eerst de kat uit de boom kijken. Het vertrouwen moest groeien. Iedereen heeft een bepaald aanbod. Je wilt niet in elkaars vaarwater zitten. Je moet volhouden en begrijpen dat je elkaar kunt versterken en ieder zijn eigen invalshoek heeft.' Stichting Cleopatra kwam met de mooie tekst: Leren is genieten. 's Middags verdeelden de bezoekers zich onder vier workshops: Leef en leer! in de stad, Digitale vaardigheden in de stad, de Amsterdamse leeromgeving van Oefenen.nl en een informele brainstorm met de Gemeente Amsterdam. Bij de laatste workshop werd vastgesteld dat er veel organisaties in het sociaal-maatschappelijk domein actief zijn, waarbij vaak dezelfde doelgroep wordt bereikt als door E&I. Samen optrekken in Leef en leer-verband kan dan heel nuttig zijn, was een conclusie.

De roltrap van Amsterdam
Berendse ziet de conferentie als begin voor een volgende conferentie. 'Er zijn meer ontmoetingen nodig als deze. Het is duidelijk geworden dat iedereen een plek heeft in deze stad.' De dag werd beëindigd met het optreden van sneldichter Floortje Schoevaart die heel treffend over 'de roltrap' van lerend Amsterdam sprak die steeds hoger komt. Daarna was het tijd om te borrelen.

Brochure Leef en leer! in Amsterdam

Ter gelegenheid van de Leef en leer-conferentie hebben we een brochure gemaakt. Deze brochure staat boordevol interessante artikelen en interviews met alle betrokken partijen van ons project.

Bekijk of download hier de leef en leer- brochure!