Informatie over de nieuwe inburgeringswet

Vanuit Leef en leer! en het informele netwerk bieden wij ook statushouders hulp bij hun inburgering. Zo ondersteunen wij het informele taalaanbod, wat bestaat uit taal activiteiten en allerlei vormen van het oefenen van het Nederlands. De nieuwe inburgeringswet die is ingevoerd door de overheid heeft gevolgen voor hoe inburgering bij de gemeente Amsterdam ingebed wordt. Daarom hebben we de gemeente gevraagd om de nieuwe inburgeringswet nog eens op een rijtje te zetten.

Gemeenten hebben sinds vorig jaar (1 januari 2022) de wettelijke taak om statushouders, naast begeleiding naar werk en participatie, ook goed kwalitatief inburgeringsonderwijs en begeleiding bij de inburgering te bieden.

Gemeenten begeleiden ook gezinsmigranten maar zij betalen hun inburgering altijd zelf. Hiervoor kunnen zij, net zoals Nederlandse studenten, een lening krijgen bij DUO. In de nieuwe wet is het vereiste taalniveau verhoogd van niveau A2 (basis) naar B1 (gevorderd) en zijn er drie verschillende routes gekomen waarmee iemand aan de inburgeringsplicht kan voldoen:
- de B1-route gericht op de arbeidsmarkt,
- de Onderwijsroute (O-route) gericht op het behalen van een Nederlands diploma,
- en de Zelfredzaamheidsroute (Z-route) gericht op zelfredzaamheid en (arbeidsmarkt)participatie.
Amsterdam heeft ervoor gekozen om deze routes aan te vullen met een vierde route: de B1-mbo route, voor statushouders voor wie studeren op entree of mbo niveau 2 het meest passend is.

Intake

De gemeente neemt een brede intake af om te bepalen welke route het best bij iemand past. We hebben vanuit de nieuwe wet ook een ‘ontzorgplicht’ voor statushouders. Dit houdt in dat de gemeente de eerste 6 maanden de vaste lasten moet inhouden op de bijstandsuitkering en statushouders begeleiding moet bieden naar financiële zelfredzaamheid in Nederland.

Ambitie

We zijn als Amsterdam blij met de komst van de nieuwe inburgeringswet omdat we op deze manier verder kunnen werken aan de Amsterdamse ambitie gericht op duurzame integratie en gelijke kansen voor statushouders. We willen graag dat:
- Statushouders binnen de inburgeringstermijn voldoen aan hun inburgeringsplicht op het voor hen hoogst haalbare taalniveau;
- Statushouders participeren in de samenleving, het liefst via betaald werk of een opleiding, passend bij hun capaciteiten en wensen.
- Statushouders (financieel) zelfredzaam zijn of weten waar ze om hulp kunnen vragen.

Uitvoering van de nieuwe inburgeringswet in Amsterdam

Kort na inwerkingtreding van de wet is een probleem opgetreden in het inburgeringsportaal van DUO, waardoor gemeenten vertraging opliepen bij de start van de inburgering. De eerste statushouders zijn in april 2022 gestart met hun inburgeringstraject in Amsterdam.

Tussen 1 april 2022 en 1 maart 2023 zijn +- 1000 Amsterdamse statushouders inburgeringsplichtig geworden onder de nieuwe wet. Hiervan zijn 284 statushouders gehuisvest in een woning in Amsterdam. Het overgrote deel zit nog in het asielzoekerscentrum (azc) verspreid over het hele land, ivm het grote huisvestingstekort in Amsterdam.
- In totaal zijn er rond de 450 statushouders gestart met de brede intake;
- Van hen hebben +- 250 statushouders de brede intake van 10 weken afgerond;
- 56% is aangemeld voor de B1-route, 5% voor de B1-mbo route, 34% voor de Onderwijsroute en 6% voor de Z-route

Let op! De verdeling over de inburgeringsroutes is geen representatieve weergave van de doelgroep. Omdat het grootste deel van de statushouders nog in een azc verblijft en op vrijwillige basis kan starten met de inburgering vanuit het azc, is het aannemelijk dat de meer zelfredzame statushouders in staat zijn deel te nemen aan de inburgeringstrajecten.